бер ҡалыпҡа һуғыу

он живёт один — ул бер үҙе тора

ребёнок остался дома один — бала өйҙә яңғыҙ ҡалды

в одном платье — күлдәксән генә

одна отрада — торғаны бер ҡыуаныс

в вазе одни яблоки — вазала бары тик алмалар ғына

меня одно беспокоит — мине фәҡәт бер нәмә борсой

в один и тот же час — бер үк сәғәттә

они оба одного возраста — улар икеһе лә бер үк йәштә

казаться одним существом — бер үк зат булып күренеү

какой-л. в ряду сходных — в сочетании с предлогом из

один из них — уларҙың береһе

один из присутствующих — булғандарҙың береһе

в один прекрасный день — көндәрҙең береһендә

ему сказал один человек — уға кемдер әйткән

то один, то другой — йә береһе, йә икенсеһе

одно другому не мешает — береһе икенсеһенә ҡамасауламай

все до одного — барыһы ла

все как один — бер кеше кеүек, барыһы ла бергә, бер күңелдән, бер тауыштан

ни один — һис кем, бер кеше лә

одно и то же — бер үк нәмә

один за другим — бер-бер артлы

один на один — икәүҙән-икәү, икәү генә

один к одному — береһенән-береһе (беренән-бере) яҡшыраҡ

одно к одному — бере өҫтөнә бере

одно из двух — икенең бере

один-одинёшенек — япа-яңғыҙ

один-единственный — берҙән-бер

по одному — бер-бер артлы, берәрләп

ставить на одну доску с кем — тиң һанау (күреү), бер ҡалыпҡа һуғыу, бер дәрәжәгә (рәткә) ҡуйыу

стандартная мебель — стандарт буйынса эшләнгән йорт йыһазы

стандартные темы — бер үк төрлө темалар

люди одного пошиба — бер ҡалып кешеләре

модный покрой платья — күлдәктең модалы өлгөһө

на один покрой; одного покроя кто-что — бер ҡалыптан сыҡҡандай, бер ҡалыпҡа һуғылған (кешегә, нәмәгә ҡарата)

кожаные сапоги — күн итек

зимние сапоги — ҡышҡы итек

болотные сапоги — һаҙҙа кейә торған итек

под сапогом (быть) — йәберләнеп йәшәү

два сапога пара — икеһе бер ҡалып, икеһе бер сыбыҡтан ҡыуылған, силәгенә күрә ҡапҡасы

сапоги всмятку — буш һүҙ, туҙға яҙмаған нәмә

под гребёнку стричь — ҡыҫҡартып ҡырҡыу

стричь (всех) под одну гребёнку — бөтәһен дә бер ҡалыпҡа һалыу

стандартизация деталей — деталдәрҙе стандартлаштырыу

стричь волосы — сәс алыу

стричь ногти — тырнаҡ ҡырҡыу

стричь (всех) под одну гребёнку — бер ҡалыпҡа һуғыу

собирать ягоды — еләк йыйыу (тиреү)

одного поля ягода — алыҫ китмәгән, икеһе бер ҡалып

нашего поля ягода — үҙ кеше

сорвать яблоко с яблони — алмағастан алма өҙөп алыу

уйти с собрания — йыйылыштан сығып китеү

удалить с урока — дәрестән сығарып ебәреү

отдохнуть с полчаса — ярты сәғәттәй ял итеү

прожить в деревне с месяц — ауылда бер айға яҡын йәшәү

он получил с десяток писем — ул унлап хат алды

с месяц назад — бер ай самаһы элек

отъехать с километр — бер километр самаһы китеү

он служит с месяц — ул бер айға яҡын хеҙмәт итә

девочка ростом с маму — әсәһендәй буйлы ҡыҙыҡай

идти с мамой — әсәй менән барыу

поговорить с друзьями — дуҫтар менән һөйләшеү

платок с бахромой — суҡлы шәл

книга с иллюстрациями — рәсемле китап

человек с ружьём — мылтыҡлы кеше

хлеб с маслом — май яғылған икмәк

мешок с мукой — он һалынған тоҡ

ведро с молоком — һөт һалынған күнәк

есть с жадностью — ҡомһоҙланып ашау

слушать с восхищением — һоҡланып тыңлау

идти с песнями — йырлап барыу

проснуться с головной болью — баш ауыртып уяныу

мыть с мылом — һабынлап йыуыу

броситься с кулаками — кемгәлер йоҙроҡ менән ташланыу

послать с курьером — курьер менән ебәреү

у него плохо с сердцем — уның йөрәге ауырта

с самолётом произошла авария — самолёт менән авария булған

явиться с докладом — доклад менән килеү

обратиться с просьбой — үтенес менән мөрәжәғәт итеү

сделать с намерением — маҡсат менән эшләү

познакомить с девушкой — ҡыҙ менән таныштырыу

сравнить с оригиналом — төп нөсхә менән сағыштырыу

согласиться с выводами — һығымталар менән ризалашыу

быть осторожным с огнём — ут менән һаҡ булыу

с миру по нитке – голому рубашка — ил төкөрһә – күл булыр

вернуться с Кавказа — Кавказдан ҡайтыу

напасть на врага с тыла — дошманға тылдан һөжүм итеү

наблюдать за ходом боя с высоты — һуғыш барышын ҡалҡыулыҡтан күҙәтеү

цветы с юга — көньяҡ сәскәләре

картина с выставки — күргәҙмәнән алынған картина

телеграмма с дороги — юлдан килгән телеграмма

с детства — бала саҡтан алып

с первых же дней — беренсе көндәрҙән алып

приготовить с вечера — кистән әҙерләп ҡуйыу

с утра до ночи — иртәнән кискә тиклем

с весны до осени — яҙҙан алып көҙгә тиклем

получить деньги с заказчика — заказ биреүсенән аҡса алыу

урожай с гектара — (һәр) гектарҙан алынған уңыш

брать пример с матери — әсәйҙән үрнәк алыу

перевести с башкирского языка — башҡортсанан тәржемә итеү

копия с документа — документтың күсермәһе

с разрешения родителей — ата-әсәнең рөхсәте менән

с вашего согласия — һеҙҙең ризалығығыҙ буйынса

с согласия автора — автор ризалығы буйынса

умереть с голоду — астан үлеү

писать с большой буквы — ҙур хәреф менән яҙыу

торговать с рук — ҡулдан һатыу

влюбиться с первого взгляда — бер күреүҙән ғашиҡ булыу

кормить ребёнка с ложечки — баланы ҡалаҡ менән ашатыу

брать книгу со стола — өҫтәлдән китап алыу

брать лопату — көрәк алыу

брать билеты в театр — театрға билеттар алыу

бери влево — һулға тот

брать выше — юғарыраҡ алыу

ястреб берёт диких гусей — ҡарсыға ҡырағай өйрәктәрҙе тибеп ала

собаки не брали кабанов — эттәр ҡабандарҙы тотманы

винтовка берёт на триста метров — винтовка өс йөҙ метрҙы алдыра

брать быка за рога — туранан-тура төп эшкә күсеү, үгеҙҙе мөгөҙөнән алыу

брать высоту — юғарыға күтәрелеү

брать (взять) верх — еңеү, өҫтөнлөк алыу, өҫкә сығыу

брать (взять) в оборот кого — ҡыҫымға алыу, яғаһына йәбешеү, яғаһынан алыу, арт һабағын уҡытыу

брать тему для диссертации — диссертация өсөн тема алыу

брать уроки — дәрес алыу

на удочку рыба берёт хорошо — ҡармаҡҡа балыҡ яҡшы ҡаба

брать смородину — ҡарағат тиреү

брать в дорогу чемодан — юлға сумаҙан алыу

брать с собой детей — үҙең менән бергә балаларҙы алыу

брать работу на дом — өйгә эш алыу

он берёт не силой, а ловкостью — ул көс менән түгел, ә таһыллыҡ менән алдыра

он берёт умом — ул аҡыл менән алдыра

брать землю в аренду — ерҙе ҡуртымға алыу

брать деньги в долг — аҡсаны бурысҡа алыу

брать машину напрокат — машинаны ҡуртымға алыу

брать такси — такси яллау

брать няню — бала ҡараусы яллау

брать квартиру — фатир алып тороу

совместить работу с учёбой — эш менән уҡыуҙы бер үк ваҡытта алып барыу

он совместил в себе писателя и учёного — ул бер үк ваҡытта яҙыусы ла, ғалим да

отвести ребёнка в детский сад — баланы балалар баҡсаһына алып барыу

отвести стадо от дороги — көтөүҙе юлдан ситкә алып китеү

отвести воду по трубам — һыуҙы торбаларға ебәреү

отвести беду — бәләнән алып ҡалыу

отвести заявление — ғаризаны ҡабул итмәү

отвести кандидатуру — кандидатураны кире ҡағыу

отвести участок под коллективные сады — коллектив баҡсалар өсөн ер бүлеп биреү

отвести глаза — берәйһенең иғтибарын ситкә йүнәлтеү, алдау

отвести душу — күңелде бушатыу

сбросить снег с крыши — өй түбәһенән ҡар ташлау

сбросить самодержавие — самодержавиены ҡолатыу

сбросить с себя шубу — өҫтөңдәге тунды һалып ырғытыу

берёза сбросила листья — ҡайын япраҡтарын ҡойған

сбросить скорость — тиҙлекте кәметеү

сбросить бумаги в корзину — ҡағыҙҙарҙы кәрзингә ташлау

сбросить акции — күпләп акция сығарыу

оттянуть ремешок — ҡайышты тартып ҡуйыу

оттянуть отряд — отрядты ситкә алып китеү

оттянуть карман — кеҫәне һалындырып ҡуйыу

вёдра оттянули руки — биҙрәләр ҡулдарҙы ауырттырҙы

оттянуть выполнение решения — ҡарарҙы үтәүҙе оҙаҡҡа һуҙыу

оттянуть болт — болтты оҙонайтыу

оттянуть время — ваҡытты һуҙыу

разобрать весь товар — бөтә тауарҙы һатып алып бөтөү

разобрать вещи — әйберҙәрҙе тәртипкә килтереү

разобрать часы — сәғәтте һүтеү

разобрать печь — мейес боҙоу

разобрать вопрос — мәсьәләне асыҡлау

разобрать дело — эште ҡарау

разобрать новую поэму — яңы поэманы тикшереү

разобрать слово — һүҙҙе тикшереү

разобрать предложение по частям речи — һөйләмде һүҙ төркөмдәре буйынса тикшереү

разобрать почерк — яҙыуҙы таныу

тут ничего не разберёшь — бында бер нәмә лә аңларлыҡ түгел

его разобрала зависть — унда көнләшеү тойғоһо уянды

в здоровом теле здоровый дух — сәләмәт тәндә сәләмәт рух

поднять дух — рух күтәреү

упадок духа — рух төшөнкөлөгө

набраться духу — дарман (көс) алып, тәүәккәлләнеп

собраться с духом — дарман (көс) туплау

добрый дух — изге рух

злой дух — уҫал рух (зат)

дух захватывает — тын туҡталыу, тын ҡыҫыу

дух замирает — тын туҡтала, тын бөтә

затаить дух — тын да алмай тороу, һағайыу

перевести дух — иркенләп тын алып ебәреү

лесной дух — урман еҫе

грибной дух — бәшмәк еҫе

выпить одним духом — бер юлы, тын да алмай эсеп ебәреү

быть не в духе — кәйеф булмау, күңелһеҙ булыу

во весь дух; что есть духу (бежать, мчаться) — йән-фарман (сабыу)

дух вон у кого; прост. — йән биреү, үлеү

духу не хватает — йөрәк етмәй, тәүәккәллек етмәй

испустить дух — йән сығыу, үлеү

воспрянуть духом — ҡанатланып китеү, күңел күтәрелеп китеү

ни слуху ни духу — хәбәр-хәтерһеҙ (юғалыу)

пасть духом — кәйеф төшөү, төшөнкөлөккә бирелеү

чтобы духу не было чьего; чтобы духом не пахло чьим — эҙе лә булмаһын, күҙгә күренмәһен, юҡ булһын

отсыпать муки — бер аҙ он һалып биреү

худые плечи — ҡаҡса яурын

пожимать плечами — иңбаштарҙы һикертеп ҡуйыу

вынести (вывезти) на своих плечах — үҙ иңеңдә алып барыу, бер үҙең үтәп сығыу

за плечами быть (стоять, иметь и т.п.): — 1) үткәндә, уҙғанда (булыу, тороу)

2) яҡында булыу (тороу); на плечи взвалить (переложить и т.п.) — елкәһенә йөкмәтеү (һалыу)

по плечу кому — көс етә, хәлдән килә (эшкә ҡарата)

с чужого плеча (об одежде) — кеше кейеме, кешенән ҡалған кейем

с плеч долой — өҫтән йөк төштө

с плеч сбросить (стряхнуть, свалить и т.п.) — иңдән алып ташлау, тамам ҡотолоу

плечо к плечу; плечом к плечу; плечо в плечо: — 1) иңгә иң терәп, йәнәш

см. привести — приводить 1

привод в милицию — милицияға тотоп алып килеү

электрический привод — электр күсергесе